Życie jest gdzie indziej – Milan Kundera
U Milana Kundery życie nie dość, że jest nienośnie lekkie, to jeszcze jest gdzie indziej… I może właściwie ominąć każdego nas, tak jak ominęło głównego bohatera powieści „Życie jest gdzie indziej”.
Tego hasła wypisywanego na paryskich murach przez studentów Sorbony (franc. la vie est ailleurs) Kundera użył do zatytułowania opowieści o kimś, kogo życie od samego początku było gdzie indziej. Życie głównego bohatera, Jaromila, od początku nie należało do niego, ale do… jego matki.
Egzaltowanej matki, która utwierdzała swojego syna w przekonaniu, że jest wyjątkowy i że jest poetą. Tylko czy poetą jest ktoś kto ma skłonności rymotwórcze, czy też ktoś, kto inaczej odbiera świat? Ktoś, kto musi walczyć aby otoczenie pozwoliło mu na ekspresję, której potrzebuje?
W “Życie jest gdzie indziej” Kundera stawia tezę, że życie poety to bunt. I na jej potwierdzene przedstawia fakty z życia poetów, takich twórców jak Arthur Rimbaud czy Michaił Lermontov, co do których nikt nigdy nie miał watpliwości, że prawdziwymi poetami byli.
Co łączy bohatera Milana Kundery z autorem “Statku pijanego” lub jednego z najbardziej znanych rosyjskich poetów? Bunt, śmierć w młodym wieku? Bo na pewno nie talent, ani też nie empatia. Biografia też niekoniecznie…
Im dłużej zastanawiam się nad przekazem zawartym w “Życie jet gdzie indziej” tym bardziej mam wrażenie, że powieść była przemyślana przez Kunderę jako drwina z życia poetów, pokazanie mitu poety w krzywym zwierciadle. Ale Milan Kundera nie byłby sobą, gdyby nie wplątał swojego bohatera w bieżące wydarzenia polityczne i w kontekst historyczny aby raz jeszcze, jak w innych swoich powieściach, uzmysłowić nam, czytelnikom, że od czasów, w których przyszło nam żyć, nie ma ucieczki.
Milan Kundera to jeden z ważniejszych twórców czeskich, który, absurdalnie, największe swe działa napisał po francusku.
Do Francji wyemigrował w roku 1975 i odtąd, czynił wszystko aby nie kojarzono go z czeską kulturą… Wobec tego, czy powinnam otagować jego książki haslem “literatura czeska” tak jak to robiłam do tej pory, czy też może “literatura francuska”?
Drodzy Czytelnicy, kwestia to umowna, bowiem najtrafniejszym określeniem dla twórczości Milana Kundery jest “literatura niepowtarzalna i jedyna w swoim rodzaju”…
